Per quanto semplici sono dimostrazioni che richiedono una discreta conoscenza di
Algebra Lineare.
Provo a riproporle qui aggiungendo / togliendo qualche pezzo, ma grosso modo non cambia nulla.
Per un campione di vettori reali \(\mathbf{x}_i = \begin{bmatrix} x_{i1} & x_{i2} & \dots & x_{im} \end{bmatrix}^\top\) con \(i = 1,\,2,\,\dots,\,n\) si definiscono:
- il vettore reale \(m \times 1\) media campionaria: \[
\bar{\mathbf{x}} := \frac{1}{n}\sum_{i=1}^n \mathbf{x}_i\,;
\] - la matrice reale \(m \times m\) covarianza campionaria: \[
Q := \frac{1}{n-1}\sum_{i=1}^n \left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)\left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)^\top.
\]
Dato che: \[
Q^\top = \frac{1}{n-1}\sum_{i=1}^n \left(\left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)\left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)^\top\right)^\top = \frac{1}{n-1}\sum_{i=1}^n \left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)\left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)^\top = Q
\] si evince che \(Q\) è una
matrice simmetrica.
Dato che: \[
\mathbf{y}^\top Q \,\mathbf{y}
= \frac{1}{n-1}\sum_{i=1}^n \mathbf{y}^\top\left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)\left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)^\top\,\mathbf{y}
= \frac{1}{n-1}\sum_{i=1}^n \left(\left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)^\top\,\mathbf{y}\right)^2 \ge 0 \quad \quad \forall \, \mathbf{y} \in \mathbb{R}^m
\] si evince che \(Q\) è una
matrice semidefinita positiva.
In particolare, si ha: \[
\mathbf{y}^\top Q \,\mathbf{y} = 0
\quad \quad \forall \, \mathbf{y} \in \mathbb{R}^m
\quad \quad \Leftrightarrow \quad \quad
\left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)^\top\,\mathbf{y} = 0
\quad \quad \forall \, i \in [1,n].
\] Quindi, supponendo che \(\{\mathbf{x}_1-\bar{\mathbf{x}},\,\dots,\,\mathbf{x}_n-\bar{\mathbf{x}}\}\) sia un sistema di generatori di \(\mathbb{R}^m\), si ha: \[
\mathbf{y} = \sum_{i=1}^n \alpha_i\left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)
\quad \quad \text{con} \; \alpha_1,\,\dots,\,\alpha_n \in \mathbb{R}
\] ma notando che: \[
\mathbf{y}^\top\mathbf{y} = \sum_{i=1}^n \alpha_i\left(\mathbf{x}_i-\bar{\mathbf{x}}\right)^\top\mathbf{y} = 0
\quad \quad \Leftrightarrow \quad \quad
\mathbf{y} = \mathbf{0}
\] questo è un assurdo e pertanto: \[
\begin{aligned}
& \mathbf{y}^\top Q \,\mathbf{y} = 0
\quad \quad \forall \, \mathbf{y} \in \mathbb{R}^m
\quad \quad \Leftrightarrow \quad \quad
\text{rank}\begin{bmatrix}\mathbf{x}_1-\bar{\mathbf{x}} & \dots & \mathbf{x}_n-\bar{\mathbf{x}}\end{bmatrix} < m; \\
& \mathbf{y}^\top Q \,\mathbf{y} > 0
\quad \quad \forall \, \mathbf{y} \in \mathbb{R}^m
\quad \quad \Leftrightarrow \quad \quad
\text{rank}\begin{bmatrix}\mathbf{x}_1-\bar{\mathbf{x}} & \dots & \mathbf{x}_n-\bar{\mathbf{x}}\end{bmatrix} = m.
\end{aligned}
\]